Explore as a

Share our content

He pītauira mai i te tūtae – te hanga hou anō i ngā pūnaha rauropi onamata

Associate Professor Janet Wilmshurst FRSNZ working in the field

Posted: Thu, 3 Nov 2016

Ko ngā hangarau pītauira tētahi rāngai e tere ana te tipu i te ao whānui, e kōkirihia ana e ngā tikanga tātari hou (whakaraupapa reanga hou) me ngā tangohanga tino hāngai ake. I Aotearoa nei, kei te kōkirihia e ngā taiwhanga hou ngā tūhuratanga nui ki ngā rā ō nehe.

Ko Ahorangi Tuarua Janet Wilmshurst o Manaaki Whenua tētahi o ngā kairangahau maha o tēnei rāngai i whiwhi pūtea Marsden. Ka rangahau a Ahorangi Tuarua Wilmshurst i ngā pītauira mai i ngā tūtae ukauka o te kiore o Te Moananui a Kiwa i kitea i ngā pōhatu matata i Te Pū o Ōtākou.

Ko te kiore anake te kararehe o tāwāhi i noho tūturu mai ki Aotearoa i ngā tau e 500 i mua i te taenga mai o tauiwi ki Aotearoa noho ai. Nā te kitenga o ēnei tūtae ukauka, ka taea te hanga hou anō te hītori whānui o te urutomotanga o te kiore, tae noa ki te taenga mai o te kiore me te Māori i te rau tau 13.

Mā te tātari i te pītauira i roto i ngā tūtae kiore o nehe, ka kitea e Ahorangi Tuarua Wilmshurst he aha ngā kai a ēnei kiore (hei tauira, he manu, moko, nukuwai, hātaretare, tipu hoki). Mā te tatau ā-waro i te tawhito ka whakaatu i pēhea te pānga o te kai a ēnei kiore ki ngā kararehe me ngā tipu i noho mōrea i roto i te wā.

Ko ētahi atu pātai ka tirohia e te kaupapa rangahau ko te wāhanga o te kiore i roto i te konihitanga me te whakakorara kākano, ā, mēnā ko te konihitanga kiore anō tētahi pūtake i ngaro ai ngā kararehe nui ake, pēnei i te moa, kāore nei i te tino whakaarohia i tēnei wā.

Ka whakatakoto e tēnei kaupapa rangahau tētahi taumata ā-ao mō te whai māramatanga ki ngā urutomo motu onamata me ngā pānga o te kiore ki tētahi pūnaha rauropi motu urutapu.

Total Funding: $830,000 (excl. GST) over 3 years

Researchers: Associate Professor Janet Wilmshurst, Landcare Research (and University of Auckland), PO Box 69040, Lincoln 7640